Sztandar Biblijny nr 124-125 – 1998 – str. 44

KOLONIALIZM I POLITYKA DZIEWIĘTNASTEGO WIEKU

      Polityczne i militarne manewry między potęgami tamtych czasów i późno dziewiętnastowieczna kolonialna ekspansja Brytanii pomogły przygotować scenę dla realizacji syjonistycznego marzenia. Pragnienie Brytanii, aby na Bliskim Wschodzie mieć sojusznika, który pomagałby w ochronie jej interesów w kanale Sueskim, było powodem wspierania przez nią sprawy syjonizmu.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2 listopada 1917 r.
Drogi Lordzie Rothschild,
W imieniu Rządu Jego Królewskiej Mości z przyjemnością przekazuję Panu następującą deklarację sympatii z dążeniami żydowskich syjonistów, jaka została przedstawiona i przyjęta przez Gabinet.
Rząd Jego Królewskiej Mości przychylnie zapatruje się na ustanowienie w Palestynie narodowego domu dla narodu żydowskiego i dołoży wszelkich starań, aby umożliwić osiągnięcie tego celu, przy czym jest rzeczą zupełnie zrozumiałą, że nie uczyni on nic, co mogłoby zaszkodzić obywatelskim czy religijnym prawom istniejących w Palestynie społeczności nieżydowskich oraz prawom i statusowi politycznemu, z jakich Żydzi korzystają w każdym innym kraju”.
Byłbym wdzięczny, gdyby zechciał Pan zapoznać z tą deklaracją Federację Syjonistów.
Arthur James Balfour
List od Ministra Spraw Zagranicznych Balfoura do lorda Rothschilda zawierający Deklarację.

KANAŁ SUESKI

      Kanał był budowany przez Ferdynanda de Lessepsa przez 10 lat i został otwarty w 1869 roku. Proponował najkrótszą morską drogę z Europy do wschodniego wybrzeża Afryki, Dalekiego Wschodu i Australii. Brytyjczycy traktowali go jako ważne połączenie z daleko rozrzuconymi posiadłościami we Wschodniej Afryce, aż do Półwyspu Arabskiego i Oceanu Indyjskiego.

      Gdy premierem był Disraeli (pierwszy Żyd, który kiedykolwiek piastował to stanowisko w Anglii), w latach 1874-80, Brytania wyprzedziła Rosję, swego głównego rywala na Bliskim Wschodzie, i w 1875 roku nabyła prawie 50% udziałów w Kanale od kedywa Egiptu (kedyw — tytuł wicekróla Egiptu, rządzącego w imieniu sułtana tureckiego od 1867 r. do 1914 r.) za 4 mln funtów (wtedy około 20 mln dolarów) i aż do roku 1956, kiedy to Kanał siłą został znacjonalizowany przez prezydenta Garnęła Abdel Nassera, sprawowała nad nim znaczną władzę. Zakup ten okazał się bardzo cennym nabytkiem i zapewnił Brytanii dominację na Bliskim Wschodzie aż do połowy obecnego wieku.

      Kanał Sueski miał uzyskać jeszcze większe znaczenie na początku XX wieku, kiedy to brytyjska firma naftowa AngloPersian (później British Petroleum) sprowadzała ropę do krajów Wspólnoty Brytyjskiej w Afryce z pól naftowych Baku w Rosji.

NADEJŚCIE ROPY

      Ropa odegrała kluczową rolę w czasie następnych kilku dziesięcioleci. Chociaż od wieków wiedziano o istnieniu ropy, dopiero w drugiej połowie dziewiętnastego wieku w pełni zdano sobie sprawę z jej handlowych korzyści. Pierwszy prawdziwy szyb naftowy został wywiercony przez Edwina L.Drake’a w Titusville w Pensylwanii, w 1859 roku. Oczyszczona, jako nafta służyła głównie jako płyn do oświetlania. Wykorzystując niedokładności systemu dystrybucji, J.D.Rockefeller do 1878 roku, przez swą firmę Standard Oil, przejął nadzór nad większością światowego przemysłu. To właśnie w tej branży zrobił swoją fortunę. Później, na bazie struktury przemysłowej stworzonej przez Rockefellera, zbudowano przemysł paliwowy. Brakowało tylko jeszcze wynalazku silnika „Otto”, nazwanego od imienia swego wynalazcy, Nikolausa Otto, który wprowadził zasadę silnika spalinowego.

      Lata poprzedzające nadejście wojny w 1914r. były świadkiem wzmożonej aktywności w wydobywaniu ropy. Od Ameryk po Indonezję i Persję (Iran) firmy prywatne i narodowe prześcigały się, by wydobyć ten produkt z ziemi i wprowadzić na rynek. (Większe odkrycia ropy na Bliskim Wschodzie należały jeszcze do przyszłości). Wprowadzenie przez braci Nobel tankowca do przewozu ropy znacznie zwiększyło transportowane ilości. Te pierwsze, gorączkowe początki doprowadziły do powstania międzynarodowych firm naftowych.

      Ropa umożliwiła współczesne działania wojenne. (To się miało okazać szczególnie prawdziwe podczas drugiej wojny światowej:

poprzednia stronanastępna strona