Sztandar Biblijny nr 60 – 1993 – str. 11
KAZANIE
Wpływ Izraela Starego Testamentu trwał aż do XVIII wieku, a przekazywany był głównie za pośrednictwem kazań.
W Ameryce kolonialnej kazanie było głównym sposobem porozumiewania się i kształcenia. Wydawanych było niewiele gazet, a poza Biblią książki były bardzo nieliczne. Duchowieństwo, często najbardziej wykształceni członkowie społeczności, wywierało olbrzymi wpływ na ludzi. Według profesora z Yale Divinity School, drą Harry’ego Stouta, przeciętny mieszkaniec kolonialnej Nowej Anglii słuchał w życiu 7. 000 kazań. Typowa długość kazania wynosiła jedną do dwóch godzin. Jego wpływ wykraczał poza sferę religii i sięgał do polityki.
Alice M. Baldwin potwierdza to w książce Duchowieństwo Nowej Anglii a Rewolucja Amerykańska:
„Ludzie tamtych czasów przyznawali, że duchowieństwo o odmiennych poglądach, a szczególnie purytańscy duchowni Nowej Anglii byli głównymi agitatorami rewolucji, a po jej rozpoczęciu należeli do tych, którzy byli najbardziej gorliwi i skuteczni w jej podtrzymywaniu”.
KAZANIE W DNIU WYBORÓW
Powszechnym zwyczajem kaznodziei było wygłaszanie kazania w dniu wyborów. Kopia takiego kazania często była wręczana każdemu członkowi ciała ustawodawczego, a następnie drukowana i rozprowadzana wśród członków społeczności. Kazania te nazywano „podręcznikami polityki”. Najczęstszym tematem kazania wyborczego był rząd starożytnych Hebrajczyków.
Być może najbardziej wpływowym kazaniem wyborczym w kolonialnej Ameryce było to wygłoszone przez „ojca amerykańskiej demokracji” Thomasa Hookera (15861647). Był on duchownym Nowej Anglii, który krytykował rząd Massachusetts za zawężanie prawa głosu tylko do członków kościoła. Odrzucając autokratyczną formę rządu Hojpker i jego kongregacja w 1636 roku należeli do stu tych, którzy opuścili Massachusetts udając się do Connecticut.
W 1638 roku Hooker wygłosił kazanie przed powszechnym sądem Connecticut, oparte na tekście z 5Moj. 1:13: „Obierzcie z siebie męże mądre … a postanowię je przełożonymi nad wami”. Wyjaśniając ten tekst Hooker powiedział, że „z Boskiego przyzwolenia wybór sędziów publicznych należy do ludzi” i że „ci, którzy posiadają władzę wyznaczania urzędników i sędziów, posiadają także władzę określenia granic i ograniczeń ich władzy i stanowiska, na które ich powołują”. Według Hookera „podstawa władzy opiera się na … dobrowolnym przyzwoleniu narodu”. W 1639 roku, w oparciu o zasady przedstawione przez Hookera, przyjęto Konstytucję Connecticut.
Samuel Langdon, prezydent Harvard College, w 1775 roku wygłosił kazanie wyborcze przed kongresem w Massachusetts. Powiedział: „Rząd żydowski, w pierwotnym kształcie zaleconym przez Boga, rozpatrywany jedynie z punktu widzenia cywilnego, był doskonałą republiką”.
5 czerwca 1788 roku dr Langdon wygłosił kazanie wyborcze przed ciałem ustawodawczym w New Hampshire. Tematem kazania była „Republika Izraela jako przykład dla stanów Ameryki”. Kilka tygodni później New Hampshire głosowało za konstytucją.
W 1780 roku przed ciałem ustawodawczym Massachusetts kazanie wyborcze wygłosił Simeon Howard. Wyjaśniał rząd Izraela przedstawiony w Starym Testamencie. Powiedział: „Jest to potwierdzone przez Józefa Flawiusza i wyraźnie podane do wiadomości przez Mojżesza w jego podsumowujących przemówieniach, że Żydzi zawsze korzystali z prawa wybierania swych władców; nawet Saul i Dawid oraz wszyscy ich następcy na tronie stawali się królami z woli ludu”.
„BUNT WOBEC TYRANÓW JEST POSŁUSZEŃSTWEM WOBEC BOGA”
Wpływ Biblii był tak przenikający, że nawet niewierzący Thomas Paine cytował ją na poparcie swych argumentów. W książce Zdrowy rozsądek opowiedział się za demokracją jako najlepszą formą rządów. Paine przytoczył z Biblii dokładną historię domagania się przez Izraela króla, wraz z ostrzeżeniami przed tym. W podsumowaniu napisał: „Prawdą jest, że Wszechmocny zaprotestował przeciwko rządowi monarchicznemu, albo Pismo Święte jest fałszywe”. Jego powszechnie czytana książka pomogła w rozpaleniu płomieni amerykańskiej rewolucji.
Poszukując pieczęci dla przedstawienia rewolucyjnego ducha nowo powstałych Stanów Zjednoczonych, kongres kontynentalny wyznaczył komitet złożony z Johna Adamsa, Beniamina Franklina i Thomasa Jeffersona do przedłożenia jej projektu. Po inspirację zwrócili się do starożytnego Izraela. Adams napisał, że „doktor [Franklin] ma pewien pomysł takiej pieczęci: Mojżesza podnoszącego rękę i rozdzielającego Morze Czerwone oraz faraona na swym wozie zalewanego wodami. W miejsce motta 'Bunt wobec tyranów jest posłuszeństwem wobec Boga’, pan Jefferson zaproponował: „dzieci Izraela na puszczy za dnia prowadzone przez obłok, a nocą przez słup ognia … „. Choć w sprawie proponowanej pieczęci nigdy nie podjęto żadnych działań, Jefferson użył później tego samego motta dla swej osobistej pieczęci.
John Adams, badacz historii republik, napisał: „Chociaż bardzo kocham, cenię i podziwiam Greków, sądzę że Hebrajczycy dokonali więcej dla oświecenia i ucywilizowania świata. Mojżesz uczynił więcej niż ich wszyscy prawodawcy i filozofowie”.