Sztandar Biblijny nr 16 – 1985 – str. 187
prawdziwe i sprawiedliwe są sądy jego [Boska decyzja, podjęta przeciwko wielkiemu Babilonowi jako całości i jej spełnienie], iż osądził wszetecznicę oną wielką [skazał wielki Babilon na zniszczenie], która kaziła ziemię [społeczeństwo] wszeteczeństwem swoim [bezprawnym łączeniem się z, ziemskimi rządami], i pomścił się krwi sług swoich z ręki jej [wydanym wyrokiem i wykonaniem go obronił swych sług, którzy przez cały wiek Ewangelii cierpieli z rąk wielkiego Babilonu] … A dym jej wstępuje na wieki wieków [lekcje doświadczeń wielkiego Babilonu, pozostaną na zawsze w umysłach doprowadzonego do doskonałości rodzaju ludzkiego, który uzna, iż Babilon sprawiedliwie znajduje się tam, gdzie się znalazł — w wiecznym unicestwieniu]”.
Ponadto oprócz symbolicznego wyrażenia ,,jezioro ogniste” używanego jako określenie drugiego piekła, Pismo Święte stosuje także odnoszące się do niego greckie słowo gehenna. Słowo to występuje dwanaście razy w Nowym Testamencie a tłumacze Biblii wyrazili je również słowem piekło, powodując pewne zamieszanie pomiędzy nim a greckim słowem hades (także przetłumaczonym jako piekło), które, jak to już uprzednio zauważyliśmy, dotyczy pierwszego piekła — nieświadomego stanu śmierci Adamowej, niepamięci. Greckie słowo gehenna jest równoznaczne z hebrajskim słowem ge-Hinnom, przetłumaczonym dolina Hennom. Odnosi się to do doliny położonej na południu i południowym zachodzie miasta Jerozolimy, gdzie odpadki, śmieci itd. z miasta były palone i zupełnie niszczone.
W celu lepszego zrozumienia doliny Hennom jako typu Gehenny z Nowego Testamentu, przerwijmy nasze rozważania dla podania pewnych ogólnych wyjaśnień. Jest zarówno duchowe Jeruzalem — Chrystus jako Królestwo Boże — jak i ziemskie Jeruzalem. To ostatnie jest typem na Królestwo, co jest widoczne w Mat. 5:35: ,,… gdyż [Jeruzalem] jest [przedstawia] miasto wielkiego króla”. Ogólna sytuacja przedstawia się następująco: Dwie góry Jeruzalem przedstawiają Maluczkie Stadko i Starożytnych Godnych jako głównych władców Królestwa, a dwa pagórki Jeruzalem przedstawiają Wielką Kompanię i Młodocianych Godnych jako podrzędnych władców Królestwa (Ps. 72:3). Doliny tego miasta są odpowiednikami poddanych tego Królestwa — klasy restytucyjnej. Jego mury przedstawiają zbawcze moce Królestwa, a bramy (Izaj. 60:18) chwalebne czynniki wprowadzające świat do Królestwa. Dolina Jozafata, która była położona na wschód od Jeruzalem i służyła (nadal służy) jako ogólny cmentarz miejski, stanowi typ hadesu, stanu pierwszej śmierci Adamowej, z którego wszyscy nie wybrani umarli powrócą i dana im będzie sposobność wejścia do Królestwa przez jego otwarte bramy (Izaj. 60:11, 12). Dolina Hennom (zwana Gehenną} została użyta do przedstawienia antytypicznej Gehenny, tej jedynej gehenny wzmiankowanej w Nowym Testamencie, tj. śmierci drugiej, z której nikt nigdy nie powróci.
kol. 2
Żydzi nie używali typicznej Gehenny do grzebania umarłych, lecz jako miejsca na nieczystości z miasta. Miejskie odpadki, nieczystości itd. były wrzucane do tej doliny i tam niszczone: to, co spadało na występy i skały, było trawione przez robactwo, a to, co spadało na spód doliny, było trawione przez ogień podsycany siarką, ponieważ zawsze był tam podtrzymywany ogień. Nigdy jednak do tej doliny nie wrzucano żyjących stworzeń, bowiem Żydom nie wolno było torturować jakichkolwiek stworzeń. Jedynie martwe ciała po egzekucji pewnych wyjątkowo nikczemnych przestępców były wrzucane do tej doliny, gdzie były niszczone przez robactwo i ogień. Celem palenia w Gehennie było potępienie przestępstwa i przestępcy w oczach ludu, co oznaczało, że winowajca był beznadziejnym przypadkiem. Ponieważ Żydzi wierzyli w zmartwychwstanie, zniszczenie po śmierci ciała w Gehennie (symbolicznie) przywodziło na myśl utratę nadziei przyszłego życia przez zmartwychwstanie. Zniszczenie dokonane przez robaki i ogień tej doliny bardzo trafnie stanowią typ wiecznego unicestwienia, którego dokonuje antytypiczna Gehenna. To są właśnie fakty dowodzące, że ta dolina stanowi typ piekła drugiego.
Ponadto w Izaj. 30:33 czytamy: „Bo dawno przygotowano Tofet, ono jest także dla króla gotowe, zostało [przez Jehowę] pogłębione, rozszerzone; stos węgli i drwa w nim obfitują. Tchnienie Pana niby potok siarki je rozpali” (BT — przypis tłumacza). Z podanego tu opisu i znaczenia nazwy Tofet — palenisko — wnosimy, że jest to Gehenna, jezioro ognia i siarki (Mar. 9:47, 48; Jak. 3:6; Obj. 20:10, 14, 15). Brak możliwości wyjścia z niego jest wyrażony słowami „zostało pogłębione, rozszerzone”. Zupełność dokonywanego w nim zniszczenia jest przedstawiona w słowach: „stos węgli i drwa w nim obfitują”, a wieczność tego zniszczenia w słowach: „Tchnienie [moc] Pana niby potok siarki je rozpali”. Królem, dla którego zostało ono przygotowane jest niewątpliwie szatan, książę (władca) obecnego złego świata, bowiem jest on tym antytypicznym Faraonem panującym nad antytypicznym Egiptem w. 1—14) i antytypicznym Nabuchodonozorem z antytypicznego Babilonu (w. 27— 33).
Obj. 21:10—27 bardzo trafnie ilustruje warunki, które będą panować w nowym, Jeruzalem: „… okazał mi … święte Jeruzalem … A narody, które będą zbawione, będą chodziły w świetle jego, a królowie ziemscy chwałę i cześć swoją do niego przyniosą … I wniosą do niego chwałę i cześć narodów. I nie wnijdzie do niego nic nieczystego, i czyniącego obrzydliwość i kłamstwo”. To nowe Jeruzalem, przedstawione w typie przez ziemskie Jeruzalem, przy końcu Tysiąclecia będzie reprezentować całą zbawioną, ludzkość, a zanieczyszczający, obrzydliwi itp. niegodni wiecznego życia, nie wejdą tam, bo Bóg ich całkowicie, zupełnie i wiecznie zniszczy, tak jak w typie, odpadki, nieczystości, śmieci itp. były niszczone w Gehennie,