Sztandar Biblijny nr 223 – 2008 – str. 38

 W tym samym czasie rosnący ruch reform w judaizmie razem z większymi możliwościami asymilacji w bardziej tolerancyjnych krajach, jeszcze bardziej rozszerzał charakter żydowskości w zachodniej kulturze.

PIERWSZA „ALIJA”

      Następny groźny wybuch antysemityzmu, pogromy (pogrom – zniszczenie) w Rosji w XIX i na początku XX wieku sprowadziły terror na mieszkających tam Żydów i spowodowały kolejną masową emigrację. Chociaż wielu szukało wolności w krajach, w których panował dobrobyt, a żydowskie wyzwolenie duchowe zdobywało uznanie, to sytuacja wśród nielicznych wiernych była inna. Grupy takie jak Bilu (wyraz utworzony z pierwszych liter hebrajskiego zdania „Domu Jakuba przyjdź i pozwól nam iść”) oraz Hibbat Syjon (hebr. „Miłość Syjonu”) propagowały powrót do Ziemi Świętej i opracowywały plany osiedlenia się tam, a rok 1882 ujrzał w Palestynie początek fali imigracji, gdy nastąpiła pierwsza „Alija” (wejście na szczyt).

      Ponadto, zapominający lud w szybkim czasie usiłował się wzbogacić i często asymilował się w rozwiniętym i zamożnym pogańskim społeczeństwie, a nieliczni wierni dążyli do swej opuszczonej Ziemi z jej starodawną Obietnicą. W opustoszałej, kamienistej ziemi, prymitywnymi narzędziami, energiczni ludzie z wiarą karczowali, kopali, nawadniali i sadzili rośliny; przez nich Syjonizm zaczął wznosić się z nieaktywnej przeszłości do obietnicy świetlanej nowej ery. Nadszedł czas, gdy Bóg okazał łaskę Syjonowi. „Lecz Ty, o PANIE, trwasz na wieki, a pamięć o Twoim imieniu we wszystkich pokoleniach. Ty powstaniesz i zmiłujesz się nad Syjonem: bo czas jego łaski, tak, czas naznaczony przyszedł. Bo sługom Twoim upodobały się kamienie jego i nad prochem jego zmiłują się” (Psalm 102:13-15).

WSPÓŁCZESNY RUCH

      Współczesny ruch syjonistyczny powstał na niezmiennej podstawie żydowskich tęsknot za własną ojczyzną. Od początku XVIII wieku „Rebe”, charyzmatyczni przywódcy i chasydzcy rabini posługujący się językiem jidysz wspomagani przez duchowe znużenie, ciągłe niebezpieczeństwo prześladowań i wielkie ubóstwo wygnańców ze wschodniej Europy, utrzymywali żywą nadzieję Powrotu. Od czasu do czasu to pobudzało niektórych do odważnych, lecz przeważnie bezowocnych prób powtórnego osiedlania się w ich starożytnej Ziemi; lecz to były początki. „Czas naznaczony” (Psalm 102:14) należał jeszcze do przyszłości i ten istotny religijny czynnik, mający początek głównie w ruchu Chasydów, nie mając logistycznego wsparcia, stanowił jedynie niewielki postęp w promowaniu skutecznego zasiedlania. Pomimo tego, on zachowywał żywą Wizję i Nadzieję.

      W 1878 roku Kongres Narodów w Berlinie, szczególnie w wyniku starań Benjamina Disraeliego, uchwalił dekret o zmniejszeniu restrykcji nałożonych na Żydów w Palestynie. Następnie, przez wpływy pochodzące z Wiednia oraz wpływy Haskali w Europie środkowej, pojawiło się nowe podejście do problemu w działaniach wielkiego szermierza syjonizmu, Teodora Herzla. Jego idea, że powstanie suwerennego państwa żydowskiego jest jedynym rozwiązaniem żydowskiego problemu (wyrażona w książce Der Judenstaat – Państwo Żydowskie, wydanej w 1896 roku), zaczęła się wyłaniać, jako realna polityczna koncepcja, od czasu pierwszego Kongresu Syjonistów w Bazylei w 1897 roku. Zatem współczesny ruch syjonistyczny został zapoczątkowany jako polityczne, a nie religijne rozwiązanie wiekowego problemu żydowskiej bezdomności.

      Wczesna śmierć Herzla w 1904 roku wstrząsnęła pierwszymi pionierami pracującymi nad emancypacją Żydów i spowodowała zachwianie się ruchu syjonistycznego, lecz zyskał on nowe ożywienie przez posłannictwo pochodzące z zupełnie niespodziewanej strony. W 1910 roku chrześcijanin, Pastor Charles Taze Russell, pogański przyjaciel narodu żydowskiego i wnikliwy badacz hebrajskich proroctw, napisał dwanaście artykułów zatytułowanych „Wybrany Lud Boga”, które wzbudziły wielką ciekawość i zainteresowanie wśród Żydów.