Sztandar Biblijny nr 192 – 2004 – str. 19
KSIĘGA ŻYCIA
Bo jako zstępuje deszcz i śnieg z nieba, a tam się więcej nie wraca, ale napawa ziemię i czyni ją płodną, czyni ją też urodzajną, tak że wydaje nasienie siejącemu, a chleb jedzącemu, tak będzie Słowo Moje, które wyjdzie z ust moich; nie wróci się do Mnie próżno, ale uczyni to, co Mi się podoba i poszczęści mu się w tym, na co je poślę.
– Izajasz 55:10, 11 –
„Niech będzie światło: i stało się światło.” Te potężne słowa pojawiają się w Biblii Króla Jakuba, w 1Moj. 1:3. Czterysta lat temu (1604) ta księga, która potem stała się arcydziełem języka angielskiego, została zamówiona przez króla Jakuba I Stuarta (Jakuba VI Szkockiego) i jego tłumacze w dużej części posłużyli się wcześniejszym tłumaczeniem Nowego Testamentu z 1526 roku, dokonanym przez Williama Tyndale’a. Ukończone dzieło zadedykowane królowi Jakubowi, ukazało się w formie drukowanej w 1611 roku.
Język angielski, w którym wydanie z 1611 roku zostało napisane, byłby niezwykle trudny do zrozumienia dla współczesnego czytelnika. Stosowanie nieznanych liter i odmian oraz sposób ich wymawiania sprawiłby wielką trudność. Na przykład, w dobrze znanym wersecie Jana 3:16 czytamy:
Albowiem tak Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginał, ale miał żywot wieczny.
Psalm 23:6
Nadto dobrodziejstwo i miłosierdzie twe pójdą za mną po wszystkie dni żywota mego, a będę mieszkał w domu Pańskim na długie czasy.
Na szczęście, od czasu pierwszego wydania dokonano kilku korekt stylu i język został dostosowany -lecz tylko do pewnego stopnia – aby nadawał się do powszechnego użytku.
Biblia Króla Jakuba, znana także jako Wersja Autoryzowana (AV), jest lubiana i szanowana w całym anglojęzycznym świecie, a jej język dostarcza pięknej poezji i prozy. Jej myśli, pięknie i głęboko wyrażone, wznoszą umysł na wyższy poziom i wprowadzają atmosferę czci i świętości.
Ludzie, którzy dokonali tej pracy, którzy zagłębili się w grecki i hebrajski tekst, porównując dokładność i trafność poprzednich tłumaczeń, roztrząsając najdrobniejsze szczegóły w wersetach i rozdziałach, byli w większości nieznani w tamtych czasach, a powszechnie zapomniani dzisiaj. Grono pięćdziesięciu lub więcej odzianych w czarne togi duchownych, których nazwiska są prawie nieznane, lecz ich słowa wciąż rozbrzmiewają wśród nas. Oni są obecni duchem w naszym życiu, niewidoczni, lecz wciąż słyszalni, wzbogacając nasz język „uprzejmością, umiejętnością i sugestywnością” swego tłumaczenia, dzisiaj jedynie szepcząc zdania do naszych uszu.*
SŁOWA, SŁOWA, SŁOWA
Język łączy i dzieli; rzuca światło lub wprowadza niezrozumienie. Ci, którzy posługują się pospolitym językiem, mogą przekazywać myśli, które wiążą się z ich kulturą; osoby nie zaznajomione z tą kulturą muszą polegać na tłumaczu. Dobry tłumacz przekazuje i objaśnia słowa mówcy dokładnie, bez osobistego upiększania, lecz zawsze ze świadomością standardów kulturowych, przez pryzmat których te słowa będą oceniane.
Wyjątkową i cenną rolą sumiennego tłumacza Biblii jest przekazywanie myśli pierwotnych pisarzy Pisma Świętego w języku ludzi, dla których tłumaczenie jest zamierzone. Żadną miarą nie jest to proste zadanie. Tę sprawę komplikuje fakt, że nie ocalał żaden z oryginalnych manuskryptów pisarzy biblijnych i tłumacze muszą korzystać z kopii, które często zawierają błędy powstałe podczas przepisywania. Zatem czytelnik jest zdany na łaskę tłumacza. Jakakolwiek niewiedza czy stronniczość tłumacza jest pomnażana wiele razy w błędnym tłumaczeniu i może mieć daleko idące konsekwencje.
Tłumacze zazwyczaj pracują w zespołach i postępują według jasno określonych procedur. Przez wzajemne konsultacje i częste weryfikacje oraz korekty, oni, na ile to możliwe, usiłują się przybliżyć do doskonałego tłumaczenia. Tego nigdy nie da się osiągnąć – co jest widoczne z obfitości tłumaczeń Biblii dostępnych obecnie. Każda grupa tłumaczy próbuje poprawić pracę poprzedników. To, które tłumaczenie przyjmie czytelnik, jest często sprawą osobistego wyboru. Staranny student Boskiego Słowa będzie sprawdzać różne tłumaczenia, aby wyjaśnić pewne myśli.
MIESZANINA JĘZYKÓW
Pismo Święte informuje nas, że istniał czas kiedy cały świat był jednej mowy – jednego języka (1Moj. 11:1). Pierwsze sprzymierzenie złych zamiarów, które mogło być umożliwione – pierwszy zamach w królestwie – zostało pokrzyżowane,
____________________
* Boscy Sekretarze: Przygotowanie Biblii Króla Jakuba, autor Adam Nicolson, wydawca Harper Collins.