Sztandar Biblijny nr 183 – 2003 – str. 52
prawdziwych poszukiwaczy prawdy i sprawiedliwości, to również przyciągała wielu pochlebców; „nominalni chrześcijanie” oraz inni, którzy nie miłowali niczego bardziej od dyskusji i sporów, bardzo podobni do filozofów żyjących za dni Pawła, zbierających się w Atenach, aby badać i poddawać krytycznej ocenie każdą nową rzecz (Dz.Ap. 17:21). Tak więc do trzeciego stulecia filozofie platońskie zaczęły zniekształcać czystość Boskiego objawienia i kościół nominalny szeroko otworzył się na wszelkie szatańskie kłamstwa, a jednym z najpotężniejszych było to, dotyczące Zastępczej Teologii. Kim byli ci poplecznicy Przeciwnika, którzy narzucali ten błąd Kościołowi Chrześcijańskiemu, wzniecając tym samym okropne prześladowanie Bożego ludu Izraela?
ORYGENES (OK. 185-254)
Orygenes był człowiekiem o rozległej wiedzy i jednym z najbardziej wpływowych ojców wczesnego Kościoła. Będąc świątobliwego usposobienia i mając bardzo szlachetne zamiary, odchylił się w niektórych punktach doktryny od prawowiernego poglądu i dotąd pozostaje pod potępieniem kościoła Katolickiego.
Filozof platoński i zwierzchnik katechetycznej szkoły w Aleksandrii, nie zdobył przychylności tamtejszej społeczności chrześcijańskiej, prawdopodobnie z powodu wolności niektórych swoich poglądów. Mówi się, że „system teologiczny Orygenesa jest złożoną tkaniną, w której greccy metafizycy są osnową, a historia Ewangelii wątkiem” (Chambers Encyclopaedia 1901).
Ale to było wytworem jego urojonej alegorycznej interpretacji Biblii, w „której on pozwala sobie, aby osiągnęła szkodliwy wymiar” (Kitto), kładąc podwaliny pod Zastępczą Teologię. Orygenes nauczał, że kościół pogański był nowym Izraelem i pisał:
Możemy dowieść z całkowitą pewnością, że Żydzi nie powrócą do swego poprzedniego stanowiska, ponieważ popełnili najobrzydliwsze przestępstwa, knując spisek przeciwko Zbawcy ludzkości … Naród żydowski został wypędzony ze swojego kraju i inny lud został powołany przez Boga do błogosławionego wyboru …a ich wybór przez Boga został unieważniony; zostali przeznaczeni do pozostania w bezustannej opozycji do Boga.
– Ante-Nicene Christian Literature, IV, str. 506
JAN CHRYZOSTOM (OK. 347-407)
Określenie „Złotousty” było pochlebnym tytułem nadanym Janowi, Arcybiskupowi Konstantynopola. Z przykładnym charakterem i gorliwością w służbie Bożej, był wielce miłowany i szanowany, chociaż jego płomienna wymowa i nieustraszone potępianie tego, co uważał za złe prowadzenie lub heretycką naukę zjednywały mu taką samą ilość wrogów, co i zwolenników.
Mając ortodoksyjne przekonania, podporządkował się triumfującym myślom odnośnie trwałego odrzucenia Żydów i użył swojej elokwencji, aby wyrazić pogardę dla nich:
To wy uśmierciliście Chrystusa. Wy dopuściliście się gwałtu na Mistrzu. Wy przelaliście Jego drogocenną krew. Dlatego nie macie żadnej możliwości pokuty, usprawiedliwienia lub obrony … Kiedy stało się jasne, że Bóg nienawidzi ich, obowiązkiem chrześcijan jest również nienawiść do nich.
– Homilae Adversus ludaeus
HIERONIM (OK. 346-420)
Hieronim, teolog nieco kontrowersyjnej tradycji Orygenesa, jest znany głównie z przekładu Pisma Świętego z języka hebrajskiego, znanego jako Wulgata. Zajmując stanowisko skrajnie antyżydowskie, zaszedł tak daleko, że żydowskie miejsca kultu nazwał „synagogami szatana” (Obj. 2:9) i zuchwale domagał się uznania tego, że Bóg dał Zakon Izraelowi w celu oszukania ich i doprowadzenia do zniszczenia.
AMBROŻY (340-397)
Ambroży, przez 23 lata biskup Mediolanu, należał do mistycznej i alegorycznej szkoły tłumaczy Biblii i jest powiedziane, że prześcignął Orygenesa w jego odkrywaniu mistycznych znaczeń w najbardziej oczywistych historycznych relacjach. Pisząc do cesarza Teodozjusza, udziela mu nagany za okazywanie przychylności synagodze, którą opisuje jako „dom niewiary, bezbożności, gniazdo głupoty” (Ambroży, List 40, E.H. Flannery, Udręka Żydów).
AUGUSTYN (354-430)
Ten wielki i wpływowy myśliciel napisał wiele dzieł. Podobnie jak wielu jemu współczesnych, oddawał się szeroko alegorycznym tłumaczeniom odbierając Żydom ich prawowite miejsce w Boskim planie zbawienia. On powstrzymał praktykowanie przez chrześcijan pewnych zarysów żydowskiego Zakonu, takich jak przestrzeganie sabatu lub żywnościowe ograniczenia, które, jak udowadniał, nasuwały wniosek, że zbawienie nie przyjdzie jednie przez Chrystusa.