Sztandar Biblijny nr 165-166 – 2001 – str. 83
Oprócz zwykłego znaczenia (handel niewolnikami, trzymanie niewolników) niewolnictwo przejawia się w różny sposób. Przerażający handel ludzkimi istotami był zaledwie jednym z przejawów zupełnego zniewolenia człowieka pod przekleństwem grzechu i śmierci. Naświetlimy niektóre z nich.
ZNIEWOLENIE PRZEZ CIĘŻKĄ PRACĘ
Przez połączenie dyscypliny i szczęścia wielu odniosło sukces doprowadzając ziemię do rozkwitu, lecz dla większości, która próbowała tego dokonać, koszt tego był wysoki. Wysiłek uzyskania pożywienia z gleby został okupiony stuleciami ciężkiej pracy i skazał miliony na krótkie i brutalne życie. To zniewolenie przez ciężką pracę na roli, które nadal ma miejsce w wielu krajach Trzeciego Świata, pozbawiło ludzkość możliwości kształcenia się i rozwoju, ta sytuacja w ostatnim czasie się zmieniła jedynie w niewielkim stopniu.
Schyłek XVIII stulecia, który Biblia określa jako „czas końca,” zapoczątkował daleko idące ulepszenia technologii i maszyn, co dało człowiekowi narzędzia do ujarzmienia swojej planety. Ostatecznym rezultatem dla wielu – szczególnie dla tych, którzy skorzystali z Rewolucji Przemysłowej przy końcu XVIII i w XIX wieku – było zmniejszenie wysiłku i zwiększenie ilości wolnego czasu, otwierając tym samym sposobności do nauki i podnoszenia swych kwalifikacji, które dzisiaj uznajemy za rzecz naturalną.
NIEWOLA SPOŁECZNA I NARODOWA
Kiedy język został pomieszany w Babel (1Moj. 11:1-9), wówczas rozpoczął się powszechny podział ludzkiej rodziny. Zaczęły się kształtować oddzielne, różniące się społeczności, połączone nie tylko przez wspólny język, lecz także przez rosnącą jedność poglądów oraz priorytetów. Każda grupa rozwinęła własne podejście do kierowania swoimi członkami. Przez różnorodność systemów prawnych i kodeksów moralnych, jednostki związały się ze swoimi grupami. Tarcia pomiędzy odmiennymi i współzawodniczącymi ze sobą grupami wytworzyły rywalizację i – zbyt często – wojny. Historia potwierdza wojowniczy charakter porządku społecznego na świecie.
Narodowa duma, patriotyzm, towarzysząca ogólnie dobrotliwemu i życzliwemu społeczeństwu jest szlachetną cechą samą w sobie, lecz powiązana z brutalnym, służącym własnym interesom rządem, powoduje nikczemność. Cesarski Rzym pod rządami Nerona oraz nazistowskie Niemcy u szczytu swych podbojów są dobrze znanymi przykładami tego. Kiedy jacyś ludzie są tak przywiązani do swojej grupy lub narodu, aby się poświęcić dla niego w jakiejś sprawie – chociaż niesprawiedliwej – są zniewoleni i często dokonują przerażających czynów. Ilustracją tego są wydarzenia w Rwandzie sprzed kilku lat oraz niedawne masakry – „czystki etniczne” – na Bałkanach.
NIEWOLA KULTURALNA
Ktoś powiedział, że możemy wybierać sobie przyjaciół, lecz Bóg wybiera nam sąsiadów. Podobnie, nie mamy wyboru jeśli chodzi o naszą kulturę. Rodząc się dziedziczymy, a w latach naszego rozwoju kształtujemy, punkt widzenia, który mamy przez całe życie.
Społeczeństwa wprowadziły do swojej kultury praktyki, które powinny być przyjmowane bez zastrzeżeń. Miniona niewola Starego i Nowych Światów, apartheid w Afryce Południowej, dzieciobójstwo we współczesnych Chinach – kulturalne praktyki, które stosunkowo do niedawna cieszyły się narodową akceptacją, są dalszymi przykładami niewoli kulturalnej.
Zespół preferencji i zachowań, które określamy jako naszą kulturę, bardzo często ma wpływ na naszą ocenę innych ludzi i ich punktu widzenia. Możemy zostać zniewoleni przez zbiorowe przyzwyczajenia ludzi żyjących wokół nas. Z pewnością tak było w czasach starożytnej Grecji, której kultura wywarła głęboki wpływ – w dobrym i złym kierunku – na pierwotny Kościół. Chociaż w krajach Morza Śródziemnego Ewangelia rozprzestrzeniała się w kulturalnym otoczeniu, mimo to grecka filozofia (poglądy Platona) i religia (kult bogini Izis) stwarzały przeszkody dla nowej wiary. Zobacz Dz.Ap. 16:12, 16-21; 17:15-34; 1Kor. 1:22, 23.
IZRAEL PRZYKŁADEM
Starożytny Izrael, dumny ze swojej teokracji, izolował się od ościennych pogańskich państw. Chociaż do pewnego stopnia ta postawa była zagwarantowana przez wyłączny związek, jaki mieli w przymierzu z Bogiem (Amos 3:2), oni stracili z pola widzenia cel Boskiego postępowania z nimi jako jedynym narodem i stali się mizernym przykładem dla sąsiednich krajów. Kiedykolwiek Izrael obierał drogi – kulturę – pogan, cierpiał niedolę i popadał w okropne praktyki religijne oraz zachowanie (Ezech. 43:2, 7-9). Ostatecznie, Izrael zachował wiarę w swoją wyłączność, lecz zaniechał współczucia dla obcych, za co Jezus potępił żydowskich przywódców (Mat. 23:13). (Zobacz Sztandar